The Digital Manipulus/Scotichronicon Project

_______________________________________________


Cap. 23 (D.E.R. Watt et al. eds., vol.6, pp.66/68/70)

Motivum principale regis fuit conferendum dictum prioratum monachis de Dunf' pro eo quod quidam monachus Dunelmensis Willelmus Claxston nomine se pro ppriore de Coldingham gerente conventus fuit et accusatus coram rege et tribus regni statibus super felonia et exploracione ac revelacione consilii regis et regni secretorum, et pro asportacione monete regis et regni contra prohibicionem proinde factam et convictus. Quo in tempore nullus Soctigena potuit transitum facere per Angliam non obstante conductu quin exploratus per eundem ac perinde seductus, arrestatus vel expoliatus fuerat. Aliud eciam statuti huiusmodi motivum fuit tunc temporis quod quidam regulares canonici de Jedwod videlicet et Driburgh Scoti, intrantes Angliam pro repetendo justiciam sive prosequendo possessiones ecclesiarum sibi et monasteriis suis competencium et annexarum, per Anglicos fuerunt non solum arrestati et inhumaniter tractati quin eciam horribiliter trucdidati. Item dominus Robertus dux Albanie ac regni Scocie gubernator propter consimiles causas prodicionis in consilio generali statuit quod omnes Angli de regno expellerentur, sicut tunc expelli fecit quemdam monachum Dunelmensem Johannem Hakleffe intrudentem se contra Richardum Mongal priorem eiusdem monachum de Dunff'; et ad hoc fiendum scripsit literam suam priori Dunelmensi ad revocandum eundem. Scrpsit eciam idem dux et gubernator domino Benedicto xiii pape ut conferret ecclesiam de Kirkgunane in Galwidia magistro Willelmo Croiser archdiacono Laudonie, quam tunc et ante occupaverunt monachi de Holme. Per raciones premissas papa plene instructus concessit; quam ecclesiam adhuc possidet dictus magister Willelmus jam pene per xxx annos. Pro hoc eciam eo tunc scripsit Archibaldus ii comes de Douglas dominus Galwidus domino papae predictol quorum scilicet ducis et comitis instruccione optinuit dictus magister Willelmus dictam ecclesiam de Kirkgunane. Hiis non obstantibus adhuc a mgnatibus et prelatis faventur et foventur ac intrare ad prioratum predictum permittuntur Angli. Quid ergo boni conferunt regno statuta regia que, quamvis condantur ad libertatem et pacem tendunt tamen ad noxam et prodicionem? Parum esset jura concedere nisi essent qui ea execucioni debite ut volunt jura demandarent. O stulta Scocia que nulla eruderis disciplina! Quomodo poteris prosperari enutriens semper capitales emulos qui tibi voverint adversari? Et si michi credere, nolueris audi

Sed O tu Scotigena qui tales sustentas, et si alia documenta non recipias, convertere vel ad poetarum fabulas, ut per ipsarum methaforas vel saltem doctrinam elicias. Nam lagitur quod serpens semel humilis et contortus jacebat super congelatam terram et multum algebat. Homo quidam pertransiens vidit serpentem algiudum et pietate motus accepit serpentem et posuit in gremium suum. Serpens calefactus hominem acrius pungebat. 'Cur', inquit homo, 'ingratissime vermis me pungis, retribuens malum pro bonis et odium pro dileccione mea, cum in sinu meo ad refocillandum te posueram?' Respondit: 'Stulte homo, necsis quia serpens in sinu, mus in pera et ignis in gremio male remunerantur hospites suos?' Ut hec evidencius declarentur, circa annum domini m cccc xx cum per sedem apostolicam provisum fuerat de ipso prioratu cuidam monacho de Dunff' Willelmo Bron' bachallario tunc in sacra pagina nunc vero magistro in theologia dignissimo concurrente ad hoc eleccione dicte domus de Dunf'. In eundem quidam Willelmus Drakis monachus Dunelmensis intusor eiusdem post ipsius debitam amocionem et loci interdictum; ac processus aggravacionis et reaggravacionis in ipsum et fautores emissos favores ampliores a Scotigenis isdem Willelmus Drakis; adeptus sue salutis proprie immemor et monastice honestatis prevaricator illud nobile sanctuarium miro artificio et sumptuoso opere fabrifactum, ecclesiam videlicet de Coldyngham cum eiusdem officinis in qua erant imagines Crucifixi, Nostre Domine et aliorum c', et quod deterius est homines Christianos ad veram imaginem Trinitatis Deifice, sed et quod omni crudelitate horribilius est sacramentum corporis Christi in quantum in eo erat, incendio per manus Sathane satellitum sue nacionis Anglorum fecit concremari.