The Digital Manipulus/Scotichronicon Project

_______________________________________________


Cap. 24 (D.E.R. Watt et al. eds., vol.7, pp.80/82/84)

Nomina magnatum veniencium ad Scociam cum sepefato Eadwardo pro suis terris conquirendis sunt hec: Henricus de Bellomonte, David comes Adolie, Henricus de Balliolo, Johannes Mowbrai de Strabolgy, Willelmus Mowbrai, Galfridus de Mowbrai, Henricus de Ferrariis cum duobus fratribus, Alexander de Mowbrey, Richardus Talbot, Walterus Comyne, Radulphus baro de Stafford cum multis aliis. Numerus vero omnium eorum procedencium ad bellum vi. Numerus exercitus Scotorum xxx preter exercitum comitis Marchiarum. Numerus occisorum ad tria milia estimatur.

De hoc bello sic longe ante prophetatum:

Pax erat in terra, rediet sed Scotica guerra.
Quidam ballivus, armis non nominativus,
voce vocativus tauri, tauroque dativus,
sternet equos ligni; medio latitat leo signi.
Ipsos ascendet, ad Scotica cornua tendet.
Milicie girum facient Anglie bene mirum,
temporibus gentis cum pennatis ferientis.
Namque loco leto non sunt Scoti sine leto.
Scotos dum gentes tenebrabunt architenentes,
et vidue flentes sponsos querent morientes.

Eodem anno statim post infelix bellum de Duplyne rex noster David de Broys, puer tunc novennis, non valens vindictam expetere de inimicis, tum quia puer, regno Scocie sub gubernaculo domini Andree Murrave posito, in regnum Francie de ordinacione alumpni sui domini Malcolmi Flemyng custodis de Dunbretan cum Rankino More et regina secessit, et a rege eius et eiusdem Francigenis honorabiliter susceptus, in dicto regno per octo annos et ultra moram trahens, in regnum Scocie anni domini m° ccc° xli et etatis sue xviii° una cum regina sponsa sua Johanna de Turribus prospere est regressus. Eodem anno statim post bellum de Dupplyne Jacobus Ben episcopus Sanctiandr' transmarinas partes adiit. De quo require supra de episcopis Sanctiandr'. Eodem eciam anno nonas octobris capta est villa de Perth per Jacobum et Simonem Fraisere et Robertum Keth. In qua captus est Duncanus comes de Fiffe custos eiusdem ville ex parte Eadwardi de Balliolo, una cum uxore et filia eiusdem comitis et multis aliis sibi propinquis. Inter quos captus est Andreas de Tulibard, et tamquam proditor convictus contra regem suum David, et mortem proinde debitam subiit proditori. Hic palum fixit invado de Erne, quod dicitur Dernford, cuius indicio Eadwardus de Balliolo in villa tunc de Anand perhendinantis. Quique eciam supra infra paucos dies in villa de Irwyne ad pacem suam multos nobiles assumpsit. Inter quos eciam dominum Alexandrum de Broys comitem de Carrik et dominum Galwidie sibi flexit. Nocte etenim venerunt predicti Archibaldus et comes Moravie cum suis, eodem anno missi a custode ad villam de Anand, ubi, habito militari congressu repente freno et sella, una tibia caligatus alterague nudatus. In hoc congressu viriliter se habuit dominus Henricus de Balliolo, qui cum grandi pertica multos a se de nostris pepulit, ad terram projecit, a letaliter vulneravit. Tandem ingruente pugna, ipse cum Johanne de Mowbrey, et Waltero Comyne et Ricardus Kyrkbi militibus xvii kal. januaeii cum multis aliis validis viris occubuit. In quo conflictu captus fuit comes de Carrik per comitem Moravie, et a morte liberatus.

Notes (pp.205-6, n.45-47):

"...a substantial addition which Bower had included in MS CA after 'ad solum' (*) as follows:

Convictus enim fuit dictus Andreas post subversionem oppiidi, quia nocte precedenti bellum de Duplyn ad significandum Balliolis transmeacionem vadi fixit palum in le Dernford aque de Ern', cuius indicio Eadwardus de Balliolo dolose nostros decepit. Nam in rei veritate Balliolus ultro cum suis terga dedisset quando infra acram molendinarii se circumeptum ex omni parte a multitudine utriusque exercitus deprehendi cognoverat, attendens si ad austrum fugeret quod exercitus comitis Marchie eum arceret; si ad aquilonem, exercitus custodis eum cum suis paiciolis penitus suffocaret. Et ideo ipse Eadwardus tanquam res desperata animam suam in manibus propriis commisit, gubernaculo nichilominus Dei dirigendam. Propter quod Vigecius De Re Militari libro ii° ait: