The Digital Manipulus/Scotichronicon Project

_______________________________________________


Cap. 57 (D.E.R. Watt et al. eds., vol.3, pp.434/436/438)

Huius post decessum et eodem anno electus est per viam Spiritus Sancti in priorem honestissima et benigna persona dominus Willelmus de Camera supprior eiusdem domus. Qui cum decreto eleccionis et pro confirmacione ad Romanam curiam accedens, et Bruge denuo confirmatus rediens, bullis suis ad partes remissis, ibi navigium expectans, infirmitatem incurrit, qua presenti luce subtractus est. Et in ecclesia Sancti Egidii ante altare Sancti Andr’ sepultus; nescitur quoto die, sed sequenti anno sue eleccionis.

Quo eciam anno, audita eius morte, vir venerabilis et religiosus dominus Johannes Lysstar licenciatus in decretis, dignissimus eiusdem domus canonicus, qui tunc forte erat cum electo ultra partes marinas, adiit Paniscoley curiam tunc Benedicti xiii, et faciliter per bullas suas sibi provisum fuit de prioratu. Sed interim sive cito post dominus Jacobus de Haldensoton magister in sacra pagina, vir eloquentissimus et eiusdem domus canonicus et electus, accessit Rome ad curiam domini Martini quinti, et ante substracctionem confirmatus est ab repatriavit, et prioratum optinuit, lite adhuc inter bullatos dependeret. Sed quia ipse magister Jacobus nuncius et collega dominorum Willelmi permissione divinia episcopi Dunblanensis et Johannis Scheve decretorum doctoris ac officialis Sanctandr’, nunciorum et ambassatorum a domino Roberto Stewart duce Albanie et gubernatore regni, cum consensu trium statuum eiusdem constitutus, bonum nuncium de substraccione a Benedicto et adhesione Martino portan’, quicquid defuit electo in primis, supletum est in secundis. Novissime autem omnium regnorum facta est Scotorum substraccio. Et hoc eis ad magnam fidei constanciam et singularem laudem ab omnibus predicatur. Facta est hinc inde substraccio et adhesio uno et eodem anno, scilicet domini m° cccc° xviii°. Hic dominus Jacobus Haldensoton magister in theologia eloquens multum erat, et decens persona in apparatu et habitu compta satis et honesta. Qui postquam domum suam xxiiii° prior vixerat bene regens, apud monasterium diem clausit extremum xviii die julii, et in pariete aquilonali capelle Nostre Domine infra ecclesiam cathedralem honorifice tumulatus anno domini m° cccc° xliii°. Cuius epitaphium est:

Qui docuit mores, mundi vitare favores,
inter doctores sacros sortitus honores,
vermibus hic donor; et sic ostendere conor
quod sicut hic ponor, ponitur omnis honor.

Fuit enim vir multum hilaris et jocundus, facie rubicundus et complexione sanguineus, comis canus, et statura mediocris; severus in corripiendo, mansuetus in miserendo, liberalis in exponendo, affabilis in colloquendo, et pronus in compaciendo. Multum enim fuit miseris et egenis misericors, propter quod dispersit et dedit pauperibus, quibus, ut quidam interpretati sunt, non tamen intencione caritatis quam respectu vanitatis distribuit. Sed caveant sibi temere judicantes, quia scio quod dedit largiter et habunde indigentibus et petentibus;

Hilaris enim erat conviva; et quos escis laucioribus non poterat, erogacione panis Christi et vultus hilaritate saciabat. Ecclesiam suam monasterialem mera et spectabili pulcritudine tam in sculpturis stallorum quam picturis imaginum decoravit. Cuius navem ecclesie per recolende memorie dominum Jacobum Biset predecessorem suum tignis et tectura sumptuose erectam, intus tamen tamquam vacuam amplam et solitariam sinagogam, luminariis vitris per totum unacum construccione altarium, imaginum et ornamentorum ac politis pavimentis decenter perlustravit. Gabellum orientale a fundamentis unacum arculai volta eiusdem construxit. Revestiarium cum reliquiis, et earum reparacionibus et clausuris, non sine magnis impendiis placanter perornavit. Universum larem, tam chori quam transversarum capellarum, ecclesie cum duobus lateribus sive panis claustri, ac eciam inferius capitulum, pavimentis placidis conplanavit. Pulcrum et spectabile palacium infra curiam hospicii prioris cum decencioribus oratorio et camera inibi situatis, necnon domestica maneria in suis locis perhendinabilibus, utpote Ballon, Pylmore, Segy et Kynmoth, quasi a fundamentis reedificavit. Insignia pastoralia, videlicet mitram, baculum et anulum, primus prioribus usuris impetravit. Servicium divinum in solemnizacione misse Nostre Domine in capella eius, ad ipsorum laudem, insigniter ampliavit. In facultate sacre pagine precellenter rexit, et in theologia decanus graduandos cathedrizavit. Hereticos et Lolardos et in fide devios ipse inquisitor diebus suis objurgando acriter confutavit. Collector eciam annatarum olim sedis apostolice infra regnum, et capellanus honoris, in senectute bona ad Dominum transmigravit. In cuius eciam diebus dominus Willelmus Bowar vicarius Sanctandr’ altare crucifixi in nave ecclesie cum solio eius solido et ymaginibus sumptuosis adornatum, similiter Willelmus de Balbothoy supprior ipsius, dicto priorie suffragante, larem dormitorii per lateres et alia pavimenta perpulcre et decenter perfecerunt. In diebus eciam predecessoris sui dominus Willelmus de Camera, tunc supprior sed postea electus, ut premittitur, pavimentis politvit refectorium. Quorum propterea anime eterna fruantur requie.